Sevgili İtalya ve İtalyanca severler,
Çağdaş İtalyan edebiyatı deyince akla ilk gelen isimlerden biri Umberto Eco. Eco, birbiri ile bağlantısı olan birçok mesleği kendisinde toplamayı başarmış, oldukça önemli bir yazar. Yazar ve filozof olmasının yanı sıra bilim dünyasına da fazlasıyla makale ve eser kazandırmış bir isim.
2016 yılında 84 yaşında aramızdan ayrılan Eco’nun romanlarında Ortaçağ ve İtalyan tarihi, estetik, dilbilim ve felsefe konuları yer alıyor. En bilinen eserlerinden olan “Gülün Adı” ile büyük başarı yakalayan yazar, ilerleyen yıllarda aynı isimle çekilen filmin de senaristliğini yaptı. Eco’nun bu çok meşhur “Gülün Adı” isimli eserinden önce dilbilim, estetik ve felsefe üzerine birçok deneme kitabı bulunuyor.
Gençliğinde aslında sıkı bir dindar olan Umberto Eco, ilerleyen yıllarda lisans eğitiminden sonra yaptığı doktorada Ortaçağ’ın en ünlü şahsiyetlerinden olan “Aziz Tommaso d’Aquino” hakkında tez çalışması yürütürken dindarlığını kaybettiğini açıklamış. Bu noktadan sonra ölene kadar ateist olarak yaşama kararı almış.
Yaptığı bilimsel çalışmaların yanı sıra roman konusunda da başarılı olan İtalyan sanatçı, kendisini hafta sonları roman yazan bir profesör ciddiyeti içerisinde gördüğünü belirtmiş. Öte yandan, gittiği yerlerde sürekli “Gülün Adı” kitabıyla anılmaktan ciddi derecede sıkılan yazar, 2011 yılında bir konuşmasında, “Bugüne kadar altı roman yazdım ve aslında diğer beşi, Gülün Adı kitabımdan daha güzel. Fakat yeni bir kitabım çıktığında Gülün Adı’nın satışı yükseliyor. Bu adeta bir lanet haline dönüştü ve bundan sıkıldım” demiş 😊 Bu problem birçok yazar ve sanatçının sıklıkla başına gelen bir şey... Geçenlerde bir röportajını dinlediğim Ayşe Kulin de “Adı Aylin” kitabının popülerliğinin, diğer eserlerinin önüne geçtiğinden yakınıyordu 😊
İtalyan yazarın akademik kişiliğine değinecek olursak; dünyanın ve İtalya’nın en eski üniversiteleri arasında yer alan Bologna Üniversitesi’nde verdiği Batı Antropolojisi dersi son derece ilginç bir çalışma sonucunda ortaya çıkmış. Derste batıdan çok doğuda yetişen alimlerden bahseden Umberto Eco, bu alimlerin bakış açıları ile zamanın çok ötesinde bir ders içeriği hazırlamış. Bunun dışında Harvard, Oxford gibi dünyaca ünlü üniversitelerde de zaman zaman dersler vermiş.
Bilgeliği romana dönüştüren yazar olarak bilinen ve İtalyan kültüründe çok şey ifade eden Umberto Eco, 19 Şubat 2016’da vefat etti. Geçtiğimiz günlerde ölüm yıldönümü olması sebebi ile edebiyat dünyasında da ismi bir kez daha anıldı. Eco öldüğünde İtalyan gazeteleri, “Kültürü Modernleştirmişti”, “Kültürün Adı Eco’ya Veda” başlıkları atmış, onu İtalyan tarihinde farklı bir yere konumlandırmışlardı. Umberto Eco’nun Foucault Sarkacı, Prag Mezarlığı, Baoudolino, Sıfır Sayı, Önceki Günün Adası ve Kraliçe Loana’nın Gizemli Alevi isimli romanları bulunuyor. Ben tabi ki ilk tercihimi, ister istemez, “Gülün Adı”ndan yana yapıp, okunacaklar listeme ekledim, ya siz? 😉
Dip not: Ben kendisini çok sevdiğim İlber Ortaylı’ya benzetiyorum aşırı derecede, sizce de benzemiyorlar mı? 😊