Sevgili İtalyanca severler,
Karsu'yu bilenleriniz vardır, Hollanda'da doğup büyümüş Türk asıllı bir şarkıcı, Armağan
Çağlayan ile röportajından bir kesit aldım sizin için. Hollanda'da doğup büyüdüğü için anadili Hollandaca, Türkçe ise ikinci dili olmuş.
Dil öğrenirken çok meşhurdur, hep söylenir; "Türkçe düşünme, öğrendiğin dilde düşün" diye. Herkesin doğumundan itibaren maruz kalarak doğal yolla öğrendiği dilde - ki bu zaten anadilin tanımıdır - düşünmesi kadar normal bir şey yok. Yani ilk refleksimiz hep anadilimizde düşünmektir. Anadil üzerine öğrendiğimiz ikinci, üçüncü vb. dillerde beynimizin arka planında hep bir çeviri mekanizması çalışır. İş ki bu çeviri hızlı ve doğru olsun, bunu sağladıkça ifadenin doğruluğu ve akıcılığı artar. İşte buradaki kilit nokta öğrendiğimiz dildeki insanların düşünce yapısını çözmek ve buna hakim olmaktır. Biz Türkçe'de "aç olmak" diyoruz diye İtalyanca'da "olmak" fiilini kullanmaya çalışmak bizi yanıltır, çünkü İtalyanlar "açlığa sahibim" der. Bu eşleştirmeyi kafamızda doğru yapmak, bize İtalyanların dildeki düşünce yapısını öğretir, aslında kafamızda yaptığımız yine çeviridir.
Peki bu çevirinin doğruluğunu nasıl sağlarız? Türkçe gibi anlamın büyük kısmını ekler ile verdiğimiz bir dilde "şu ek İtalyanca'da bu kelimeye karşılık geliyor" demek yerine, "şu durumda İtalyanca'da bu kelime kullanılıyor" eşleştirmesi yapmak bizi doğruya götürür.
Örneğin;
"Ankara'dan geliyor" cümlesindeki "dan" için İtalyanca'da "da" kullanılırken, "tahtadan sandalye" ifadesindeki "dan" için "di" kullanılır. Burada ek eşleştirmesi yapmak, görüldüğü üzere bizi yanıltır. Halbuki "bir yerden çıkış bildirmek için 'da', bir şeyin neden yapıldığını bildirmek için 'di' kullanılır" şeklinde durumsal öğrendiğimizde, kafamızda doğru eşleşme, dolayısıyla doğru çeviri sağlanır.
Bu eşleştirmeleri kuvvetlendirmek yani kafadaki çeviriyi hızlandırmak ve otomatiğe oturtmak tabi ki bol maruz kalmaya, dolayısıyla bol okuyup, bol dinlemeye bağlıdır. Biz bunu zaten biliyoruz ve yapıyoruz değil mi canım İtalyanca severler?